W przypadku sprzedaży środka trwałego przez przedsiębiorcę, który nie jest czynnym podatnikiem VAT, obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) spoczywa na kupującym. Dotyczy to sytuacji, gdy sprzedaż nie podlega opodatkowaniu VAT, a przedmiotem umowy jest ruchomość, taka jak samochód osobowy. Wówczas kupujący zobowiązany jest do zapłaty podatku PCC w wysokości 2% od wartości rynkowej pojazdu. Przykładowo, przy sprzedaży Dacii Sandero za 64 500 zł, podatek wyniesie 1 290 zł. Kupujący musi złożyć deklarację PCC-3 i opłacić podatek w ciągu 14 dni od daty zawarcia umowy sprzedaży. Wyjątkiem są sytuacje, gdy sprzedawcą jest czynny podatnik VAT i sprzedaż podlega opodatkowaniu – w takim przypadku PCC nie występuje. Ponieważ jednak w omawianym przypadku sprzedający korzysta ze zwolnienia z VAT, obowiązek podatkowy z tytułu PCC powstaje po stronie nabywcy.
Przykład księgowy – dane transakcji:
-
Środek trwały: Dacia Sandero
-
Wartość początkowa: 30 956,00 zł
-
Umorzenie dotychczasowe: 515,93 zł
-
Cena sprzedaży (brutto, bez VAT): 64 500,00 zł
-
Podmiot: jednostka niebędąca płatnikiem VAT
Konta księgowe użyte w przykładzie:
Konto | Opis |
---|---|
011-014-0001 | Środek trwały – Dacia Sandero |
070-014-001 | Umorzenie Dacii Sandero |
765-03 | Inne pozostałe koszty operacyjne |
760 | Pozostałe przychody operacyjne |
201-01 | Rozrachunki z kontrahentem |
130 | Rachunek bankowy |
Księgowania:
1. Wyksięgowanie środka trwałego:
Na moment sprzedaży środek trwały należy zlikwidować z ewidencji bilansowej. Oznacza to:
Wn 070-014-001 – Umorzenie ŚT 515,93 zł
Wn 765-03 – Inne pozostałe koszty operacyjne 30 440,07 zł
Ma 011-014-0001 – ŚT: Dacia Sandero 30 956,00 zł
Wyksięgowujemy wartość początkową samochodu (30 956,00 zł), z czego część była już zamortyzowana (515,93 zł). Pozostała wartość netto (30 440,07 zł) stanowi koszt operacyjny.
2. Ujęcie przychodu z tytułu sprzedaży:
Wartość sprzedaży ujmujemy jako przychód operacyjny:
Wn 201-01 – Rozrachunki z nabywcą 64 500,00 zł Ma 760 – Pozostałe przychody operacyjne 64 500,00 zł
Podmiot nie wystawia faktury VAT, ponieważ korzysta ze zwolnienia z VAT. Przychód ujmowany jest brutto.
3. Wpływ środków na rachunek bankowy:
Gdy kontrahent zapłaci za samochód (np. przelewem), ujmujemy wpływ:
Wn 130 – Rachunek bankowy 64 500,00 zł Ma 201-01 – Rozrachunki z nabywcą 64 500,00 zł
Efekt końcowy:
Pozycja | Kwota (zł) |
---|---|
Przychód | 64 500,00 |
Koszt (netto ŚT) | 30 440,07 |
Zysk operacyjny | 34 059,93 |
Środki trwałe nie wliczają się do limitu 200 000 zł w kontekście zwolnienia podmiotowego z VAT (art. 113 ust. 1 ustawy o VAT). Oznacza, że przedsiębiorca nie musi rejestrować się jako czynny podatnik VAT, jeśli jego obrót w poprzednim roku podatkowym nie przekroczył 200 000 zł. Możesz sprzedać środek trwały bez obaw o przekroczenie limitu 200 000 zł VAT, nawet jeśli kwota sprzedaży (jak w przykładzie: 64 500 zł) jest znacząca. To zupełnie inny rodzaj obrotu – nie wlicza się do ustawowego limitu.
Podsumowanie
Mimo że nievatowiec nie rozlicza VAT, sprzedaż środka trwałego nadal wymaga pełnej dekretacji — zarówno pod kątem wartości początkowej, jak i zysków operacyjnych. Warto pamiętać o właściwym prowadzeniu ewidencji środków trwałych oraz systematycznej amortyzacji – nawet w jednostkach zwolnionych z VAT.
Jeśli masz podobne przypadki lub pytania dotyczące księgowości nievatowców – zostaw komentarz poniżej!